بررسی نحوه پیروی والدین کودکان معلول از برنامه های توانبخشی و موانع پیروی از درمان در شهر بیرجند- سال 1388

هدف: هدف از این مطالعه تعیین میزان و نحوه پیروی والدین کودکان معلول شهر بیرجند از برنامه های توانبخشی و موانع پیروی از درمان از دیدگاه والدین در سال 1388 بود. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی-توصیفی تحلیلی، میزان و نحوه پیروی والدین کودکان معلول 12 ساله و کوچکتر مراجعه کننده به مراکز توانبخشی سرپایی شهر بیرجند از برنامه های توانبخشی و موانع پیروی از درمان در 5 حیطه تداوم دوره درمان، حضور مرتب در جلسات درمان، انجام تمرینات توانبخشی در منزل، تهیه وسایل توانبخشی و تهیه و مطالعه مواد آموزشی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه آماری در تعیین میزان پیروی از تدوام درمان شامل 178 نفر و نمونه آماری در تعیین میزان پیروی از سایر حیطه ها و موانع پیروی شامل 92 نفر بود. ابزار پژوهش، پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه محقق ساخته پیروی از درمان و موانع پیروی بود. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آزمون کای اسکوئر، تست دقیق فیشر، آزمون t مستقل و یا آزمون یومن ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میزان پیروی از تداوم دوره درمان، 5/60% بود. میزان پیروی از حضور مرتب در جلسات درمان، انجام تمرینات درمانی در منزل، تهیه وسایل توانبخشی و تهیه مواد آموزشی به ترتیب 8/47%، 70% ، 77% و 7/72% بود. بین نوع خدمت توانبخشی و پیروی از تداوم دوره درمان ارتباط آماری معناداری وجود داشت.(002/0p=) بین سطح تحصیلات والدین و پیروی از تهیه وسایل توانبخشی ارتباط آماری معناداری وجود داشت.( 013/0 p=) مهمترین موانع حضور مرتب در جلسات درمان به ترتیب، "هزینه زیاد خدمات توانبخشی"(95/113)،" دشواری حمل کودک به مراکز توانبخشی"(84/81)، "فاصله زیاد خانه مراجعان تا مراکز توانبخشی"(78/81)، "شرایط بد آب و هوایی در فصولی از سال"(9/77) و "فرصت کافی نداشتن"(94/71) بودند؛ مهمترین موانع انجام تمرینات درمانی به ترتیب،"لجبازی و امتناع کودک از انجام تمرینات"(05/125)، "کودک تمرینات را دوست نداشته و والدین نمی خواهند اذیت شود"(91/89)،" خستگی مراقب در طول روز"(97/84)، "تنها بودن مراقب اصلی و نبودن کسی برای کمک در انجام تمرینات"(03/60) و " نداشتن وسایل انجام تمرینات در منزل"(55) بودند؛ مهمترین مانع تهیه وسایل توانبخشی "قیمت بالای وسایل توانبخشی" (86/65)بود؛ مهمترین مانع تهیه مواد آموزشی "پیدانکردن مواد آموزشی"(20) بود و نهایتاً مهمترین مانع مطالعه مواد آموزشی" نداشتن فرصت کافی برای مطالعه آنها"(14) بود. بین تعداد موانع انجام تمرینات توانبخشی در منزل و پیروی از توصیه انجام تمرینات در منزل ارتباط آماری معناداری وجود داشت.( 008/0 p=) نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد میزان پیروی والدین از برنامه های توانبخشی چندان رضایتبخش نیست. احتمال تکمیل دوره درمان فیزیوتراپی بیشتر از سایر دوره های توانبخشی است و از بین عوامل دموگرافیک تنها بین سطح تحصیلات بالاتر والدین و پیروی از تهیه وسایل توانبخشی ارتباط آماری معنادار وجود دارد. والدین کودکان معلول بدلیل مواجهه با موانع متعدد امکان پیروی کامل از برنامه های توانبخشی کودکانشان را ندارند. با توجه به نتایج حاصل از پژوهش به نظر می رسد مسئولان سازمان بهزیستی می بایست برای رفع موانع پیروی والدین کودکان معلول از درمانهای توانبخشی و ارائه راهکارهایی جهت افزایش میزان پیروی از درمان و پیشرفت درمانی بیشتر تلاش نمایند.